Koźliki – starorzecza

Koźliki – starorzecza

 

Naturalna aktywność rzeki sprawia, że jej meandry (zakola) z czasem oddzielają się od głównego nurtu. Przepływ wód stopniowo w nich ustaje i zamieniają się one w niewielkie jeziora – starorzecza. Wypełnia je masa roślin wodnych, pokrywających z czasem całą taflę wody. Pędy i liście roślin wodnych, obumierające wraz z nastaniem jesieni wypełniają dawne koryto osadami, dość szybko doprowadzając do wypłycania wód, a w końcu do zupełnego ich zaniku i zastąpieniu przez torfowisko.

 

W starorzeczach roślinność wodna i przybrzeżna tworzy początkowo wyraźnie wykształcone strefy. Taflę wody pokrywa kożuch małych, ale bardzo licznych roślin pleustonowych: rzęsy drobnej Lemna minor i spirodeli wielokorzeniowej Spirodela polyrhiza, a także duże, skórzaste liście grążela żółtego Nuphar lutea i grzybieni białych Nymphaea alba (pod ochroną częściową), a miejscami także rdest ziemnowodny Polygonum amphibium i rdestnica pływająca Potamogeton natans. Wielką rolę w wypłycaniu się starorzeczy odgrywają gęste, podwodne łany rogatka sztywnego Ceratophyllum demersum. Początkowo tylko przy brzegach rosną osoka aloesowata Stratiotes aloides o rozetach kolczastych liści i żabiściek pływający Hydrocharis morsus-ranae, korzeniące się w wodzie przesyconej detrytusem (martwą biomasą). Rośliny te są w stanie zarastać zwartymi kobiercami całe starorzecza. Przy brzegach rosną także jeżogłówki: gałęzista Sparganium erectum i pojedyncza S. emersum, łączeń baldaszkowy Butomus umbellatus, manna mielec Glyceria maxima, pałki: szerokolistna Typha latifolia i wąskolistna T. angustifolia, trujący szalej jadowity Cicuta virosa, tatarak Acorus calamus (zwłaszcza przy wodopojach), trzcina Phragmites australis i turzyce: błotna Carex acutiformis, brzegowa C. riparia, nibyciborowata C. pseudocyperus, pęcherzykowata C. vesicaria i inne.

Ciepłe i żyzne wody starorzeczy to biotopy niezwykle ważne dla rozlicznych owadów i innych bezkręgowców, ryb i płazów. Roślinność starorzeczy umożliwia gniazdowanie wielu gatunkom ptaków.

Niniejsza publikacja powstała przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020. Za treść tej publikacji wyłączną odpowiedzialność ponosi Stowarzyszenie Dziedzictwo Podlasia i w żadnym wypadku nie może być traktowana jako odzwierciedlenie poglądów Unii Europejskiej, IZ lub Wspólnego Sekretariatu Programu ENI CBC Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020

Współfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018 – 2030